SKERİ TAYİNAT VE YEM KANUNU MUVAKKATİ (1)
Kabul Tarihi : 12 Eylül 1330
Yayımlandığı Takvimi Vakayi: Tarih : 11 Zilkade 1332 --
18 Eylül 1330 Sayı: 1952
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 2 Cilt : 6 Sayfa : 1286
Tayinat faslı
Madde 1- Vakti hazırda bir erin tayinatı yevmiyesi berveçhilatidir :
Maiyeti
Gram Şahıs fahım Albumin Kalori
____ ______ _______ _______ ________
Ekmek 900 3,96 465,54 55,35 2151,00
Et 250 5,47 __ 50 07 50,07
Bulgur 150 0,39 117,15 12,60 544,60
Yağ 20 21,09 0,12 0 18 197,50
____ ______ _______ _______ ________
30,91 582,81 118,20 3149,25
Tuz 20
Sabun 12 gram(2)
Gaz 20 " Nisan başından Eylül sonuna kadar(2)
" 40 " Diğer aylarda (2)
Odun 700 Taam için
" 80 Çamaşır için
" 20 İstihmam için
Kömür 1000 Soba için Vakti şitaya
" 250 Soba için mahsustur.(3)
(Ek Kanun: 1/6/1929-1445.) Madde 1 - Kars,Erzurum,Bayazıt,Hakkari,Van
vilayetleri dahilinde bulunan askerin gündelik tayınlarına 50 gram ekmek,20
gram sade yağ 10 gram şeker, 1 gram çay,300 gram yaş 100 gram kuru sebze ilave
edilmiştir.(4)
Madde 2 - Zamolunan bu istihkakın mübadelesi kabildir.
____________________
(1) Kanunda geçen "Erat" tabiri, 4/1/1961 tarih ve 211 sayılı Kanunun 118 inci
maddesi ile "Erbaş ve Er" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) 31/5/1933 tarih ve 2247 sayılı Kanunun 1. maddesi ile, sabun ve gaz istih-
kakları değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) Kömür ve odun istihkaklarından birisi verildiği zaman diğeri verilmiyecek-
tir. (Tefsir No:160)
(4) 4/7/1941 tarih ve 4087 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile sebze miktarı de-
ğiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Ek Kanun:26/10/1933 - 2326.) Madde 1 - 14 Eylül 1330 tarihli Tayinat ve
Yem kanununun birinci maddesine müzeyyel 4/6/1929 tarih ve 1495 numaralı kanu-
nun dairesi şümulü haricinde kalan mevakideki askerin gündelik tayinatına 300
gram yaş veya 100 gram kuru sebze ile 1 gram çay ve on gram şeker ilave edilmiş-
tir.
Madde 2 - Askerinbilcümle istihkakı kabili mübadeledir.
Madde 2 - Bir erin ramazanı şerife mahsus tayinatı yevmiyesi berveçhiati-
dir.
Maiyeti
Gram Şahıs fahım Albumin Kalori
____ ______ _______ _________ _________
Ekmek 700 3 357,84 45 1673
Et 200 4,38 ___ 40,06 206
Pirinç 250 2,20 196,20 16,87 892,50
Yağ 40 33,75 0,20 0,29 364
Tuz 20 __ __ __ __
Şeker 50 __ 50,00 __ 205
Soğan 20 __ __ __ __
Zeytin-hurma 15 -- cüzi cüzi cüzi
_____ _____ _____ _____ _____
43 33 604,24 102,22 3340,50
Sabun ve mahrukat eyyamı saire veçhile ita olunur.
Ekmeğin mübadelesi
Madde 3 - A) Ekmek verilmediği zamanlarda 600 gram peksimet yahut 600 den
630 grama kadar un ve bunun için idareye kafi miktarda tuz ve odun verilir.
İşbu un erbaşın ve erin saç ve karavana ile ekmek pişirmeğe müsait zamanlarında
verilecek ve zamanın ademi müsaadesi takdirinde peksimet ita ve peksimetten baş-
ka erzak verilemiyen ahvali fevkaladede peksimetin miktarı 1000 grama iblağ
olunacaktır.
(İhtiyat depolarında müdehhar peksimetlerin hüsnü halde bulundurulmasını
temin için haftada iki gün ekmek yerine veyahut papara suretiyle yedirilerek
daima tecdit ve hüsnü muhafaza edilecektir.)
B) Ekmeğin usulu ihzarı:
Asgari Asgari
gram gram
______ _______
Un 600 630
Tuz 12 12
Su 388 410
Odun 150 200
(900) gram ekmeğin fırınlarda tabh ve ihzarı için kabul olunan baladaki
tertibat unun cins ve nev`ine göre tebeddül eder. Zikrolunan tertibat gluteni
ve rutubeti (0,12) yüzde oniki ve hamıziyeti (0,05) yüzde beş derecesinde olan
unlara mahsus olup derecatı mezkürenin tebeddülü halinde su miktarı dahi teha-
lüf eder.
C) Ekmeğin usulü tabhı:
Evsafı mezküreyi haiz undan imal olunacak ekmek, fırından sıcak olarak
çıktığı zaman ile soğuduktan altı saat sonra bilvezn tamam (900) gram hasıl
edebilmek için berveçhilati düstur esas ittihaz edilecektir :
Gram
_______
1015 Hamur miktarı
Gram Hakkı nar ve fire miktarı :
_____
91,925 hakkı nar olarak kabul edilen (Ekmek fırından sıcak olarak
çıktığı zamana nazaran)
23,075 Fire ve telefata karşı kabul edilen (Ekmek fırından sıcak
çıktıktan sonraki soğuk hale nazaran)
------- -------
115 115,000
------- -------
900 Fırından çıktıktan altı saat sonra kabulü icabeden ekmeğin
vezni hakikisi.
D) Ekmeğin sureti tevzii :
Ekmeğin kıtaata nakli zamanında kırıntı gibi vukuu tabii olan zayiata karşı
berveçhi bala nardan başka ayrıca (23,075) nispetinde fire namiyle telefat
kabulü zaruri olduğundan bunun kıtaata hini tesliminde beher çift ekmekten mik-
tarı muayyen olan 900 gramdan bazan noksan ve bazan fazla zuhuru halinde kıt-
aatça teamülen cari olduğu üzere kırk çift ekmek birden veznedilerek mecmuu
otuz altı kilo geldiği halde kabul olunacaktır.
Şu kadar ki kırk çift ekmekten bu miktardan noksan zuhur eden mikdarın
fırından ahzı lazımdır. Şu hesaba nazaran yüz kilo undan nisbeti malume daire-
sinde tuz ve su ilavesiyle 143,5 kilo ekmek husule geleceği bittecrübe anlaşıl-
makla bu miktardan noksan zuhur eder ise memuru mes`ullerinden aranılacaktır.
Mubadelatı gıdaiye hakkında izahat
Et istihkakı
Madde 4 - (Değişik: 2/2/1942 - 4187 md.) Erbaşın ve erin et istihkakı
Birincikanun, İkincikanun, Şubat, Mart, Nisan aylarında sığır eti; Mayıs Hazi-
ran, Temmuz, Ağustos, Eylül Birinci ve İkinciteşrin aylarında koyun etidir.
İşbu et istihkakını lüzumu halinde sığır eti yerine koyun eti veya koyun
eti yerine sığır eti vermek suretiyle değiştirmeğe Milli Müdafaa Vekili sala-
hiyetlidir.
Sığırlar zayıf olmıyacak ve yaşları 3 - 10 arasında bulunacaktır. Koyun-
lar da 2-4 yaş arasında bulunacaktır.
Seferde veya fevkalade hallerde sığırlar için yaş haddi 12 ye ve koyunlar
için de 6 ya kadar çıkarılabilir.
Taze et bulunmadığı takdirde istihkakın yarısı miktarında kıyma veya koyun
etinden yapılmış kavurma verilir.
Asli istihkak olan sığır ve koyun eti yerine bunlardan en yüksek fiatta
olanının fiatını aşmamak üzere tayin olunacak bölgeler dahilindeki Erbaş ve er
için istihkaktan bir kısmının veya tamamının keçi eti olarak verilmesine Milli
Müdafaa Vekili salahiyetlidir.
Bu takdirde kesilecek keçilerin yaş haddi koyunlarda olduğu gibidir.
Hayvanların kesilmezden evvel veya sonra muayenesiyle yemeğe elverişli olup
olmadığını tayin etmek veterinerlere, bulunmadığı halde tabiplere aittir.
Bulgur istihkakı
Madde 5 - Bulgur bulunmadığı takdirde yerine pirinç verilebileceği gibi
pirinç dahi bulunmadığı zamanlarda kuru sebze, patates, cezir zamanı biladı
harrede havuç, enginar, şalgam, lahana, pırasa, ıspanak, lahana turşusu, yeşil
salata ve emsali sebze konservesi, sebze bulunmıyan yerlerde komprime halinde
kuskus, arpa şehriyesi, tarhana, irmik, kestane, her nevi kuru sebzeler,
konserveler.
Kuru meyva, kuru üzüm, buğday, mısır, mercimek, nohut,fasulya unları, sala-
mura ve kaşar peynirleri, şeker ve pekmez ile kabili mübadeledir.
Yağ istihkakı
Madde 6 - Yağ bulunamadığı zamanlarda taze yağlı et zeytin yağı, kuyruk veya
iç yağı, şeker, pekmez, kahve, çay, ekmek, süt, yoğurt, tahan helva ile mübadele
olunabilecektir.
Sabun İstihkakı
Madde 7 - (Değişik: 31/5/1933 - 2247/2 md.) A) Günlük sabun istihkakı er
başına 12 gramdır. (1)
B) Yemek kaplarının temizlenmesi için sabun istihkakları, kazan için (10)
gram, bakraç ve karavana için (5) gramdır.
C) Makine, kömür, yağ, hamur, aşçılık ve kasaplık hizmetleri gibi kirletici
ve yağlatıcı işlerde çalışanların, çalıştıkları günler için sabun istihkakları
bir misline kadar arttırılabilir.
(Ek: 11/4/1926 - 809/1 md.) Emrazı sariye ve müstevliyeden tevakki için gö-
rülecek sıhhi lüzuma binaen kıtat ve müessesat ve teşkilatı sairei ekseriyeye
mensup efrat ile bunlardan celp ve sevk veya terhise tabi ve mezun veya tebdil-
havalı bulunanların ve eşyalarının ve ikametgahlarının tathir ve tebhiri için
mahallin en büyük amiri askerisinin tasdikine iktiran etmek üzere etibbayı as-
keriyenin (bulunamadığı halde etibbayı mülkiyenin) gösterecekleri lüzum ve mik-
tara göre sabun sarfolunur.
(Kalori) hakkında izahat
Madde 8 - 10 -(Mülga: 29/1/1963 - 169/3 md.)
Madde 11 - Bir erin hazari metaip ve iştigalatı yevmiyesi ile vuku bula-
cak zayiatı bedeniyesini telafi etmek için yevmi üçbin vahidi nari (kalori) ha-
sıl edebilecek et`ime ile tağdiyesi esas itibariyle kabul edilmiş ve nümune ola-
rak tezyil
----------------------------
(1) Bu maddede geçen "nefer" ibaresi 22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunla
"er" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
edilen kalori ve iaşe cedavelinde gösterilen her cins mekulatın kıymeti gıdaiye-
leri ve kalori mikdarları düveli saire ordularınca hemen umumiyetle kabul ve
tatbik edilen "küning" düsturu mucibince mevaddı albuminiye ve fahmiyenin 4,1 ve
mevaddı şahmiyenin 9,1 ile zarp edilerek hesap ve tayin olunmuştur.
Madde 12 - Marüzzikir iaşe cedvelinde gösterildiği veçhile askere sabahları
talimden evvel yevmi istihkakından tefrik sureti ile biraz ekmek ile biraz pey-
nir, kahve veya çay ve öğle vakit kuvvetli bir gıda ve akşamları daha hafif ay-
rıca bir yemek verilecektir.
Madde 13 - Mübadelatı gıdaiye bahsinde tadat olunan et`ime mütenevviadan
kıta kumandanının emri ve tabibin inzimamı reyi ile askere yedirilecek kısım-
ların bedeli o günkü istihkakı nizami esmamını tecavüz etmemek şartiyle matlup
olan kalori mikdarını hasıl edebilecek miktarda intihap ve ita edilecektir.
Ramazan tayını
Madde 14 - Ramazan tayını ehli sıyama mahsustur.
Seferberlik zamanında askere oruç tutmamaları için mezuniyeti şer`iye sadır
olursa eyyamı adiye misillü tayinat verilecektir.
Madde 15 - Ruzu Hızır ile eyyamı mübareke ve resmiyede fevkalade olarak
erbaş ve ere verilecek et`imei nefise senesi içinde diğer günlerin tasarrufatiyle
kapatılır. (1)
Kumanya hakkında izahat
Madde 16 - Şimendifer ve vapurla müçtemian sevkolunan kıtaatı askeriye için
başka türlü et`ime tedariki mümkün olamadığı zamanlarda her er için berveçhi-
zir kumpanya verilir: (2)
Gram
-----
600 Peksimet (bir iki gÜnlÜk mesafeler için taze ekmek tercih olunur.)
160 Zeytin (zeytin bulunmadığı takdirde o miktar beyaz peynir verilir.)
80 Soğan yahut sarmısak.
32 Sirke (sirkenin herhalde üzümden istihsal edilmiş olmasına itina edilecek
ve hamızlardan istihsal edilmiş sirkeler askere verilmiyecektir.)
3 Zeytin yağı.
Madde 17 - Birkaç erden ibaret perakende erbaş ve er için her yerde kumanya
tedariki mümkün olamıyacağından bu gibi ahvalde her er için yemeklik namiyle
yevmiye üç kuruş verilecektir.
Madde 18 -Erbaş ve erin vasıtai nakliye ile sevki mümkün olamadığı halde katede-
cekleri mesafe için beş saatlik mahal bir konak itibar olunup her beş konakta
dahi istirahat için bir günlük aram zammile alelumum kumanya ve yemekliler ona
göre hesap ve ita olunacaktır.
Tasarruf hakkında izahat
Madde 19 - Vakti hazarda ve hali seferberide fazla kalan erzakın esmanı,
sayi hazine edilmeyip her günkü tabelalarda ve ay nihayetinde teraküm eden mik-
darı şehri tabela kaydının mülahazat hanesinde buna mahsus bir sütun açılarak
-------------------------------
(1) Bu maddede yeralan "Efrat" ibaresi 22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunla
"Erbaş ve er" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu maddede yer alan "nefer" ibaresi 22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı kanunla
"er" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
tarih ve günleriyle berveçhi müfredat kayıt ve tasrih ile ertesi aya devredile-
cek ve ertesi ay tasarrufatiyle beraber birleştirilerek bu veçhile devren ve
müteselsilen sene nihayetine kadar tahakkuk ve tebeyyün edecek akçesinin yekunu
her kaç kuruşa baliğ olursa senesi dahilinde efrada istihkaklarından fazla ola-
rak etibbanın tensibi ve kumandanın emriyle diğer et`imei nefise ita olunarak
mahsubu icra olunacaktır.
Madde 20 - Tasarrufata karşı fazla iaşe masrafı hangi günlerde vuku bulmuş
ise o günkü tabelanın istihkak sütununa karıştırılmıyarak ayrıca tabelanın zah-
rında verilen emrin tarih ve numarası ve emri veren kumandanın ismi tasrih ve
kıta kumandanı ve nöbetçi zabitanı tarafından da imza olunacak ve şehri tabela
kaydının mülahazat hanesinde dahi buna mahsus bir sütun açılarak tarih ve gün-
leriyle berveçhi müfredat sarfiyatı vakıa miktarı irae edilecektir.
Madde 21 - Sene nihayetinde tahakkuk edecek tasarrufat akçesinden fazla iaşe
masrafları badettenzil baki mebaliğ seneden seneye müdevver erzak esmanı meya-
nında senei atiyeye devredilerek yirmi üç ve yirmi dördüncü maddelerde muharrer
usul ve kavaide tevfiki muamele olunacaktır.
Madde 22 - Odun ve kömür ve gaz ile sabun vesair buna mümasil levazım tasar-
rufatı sarf olunmaksızın diğer tayinatı ayniye tasarrufatı meyanında sene niha-
yetine kadar ayrıca gösterilecek ve bedehu yirmi birinci madde mucibince muamele
olunacaktır.
Seneden seneye devrolunan erzak ve nukud hakkında yapılacak muamele
Madde 23 - Bir emri mahsusla iddihar edilmiş olan ihtiyat erzakı demirbaş
olup kıtaat hesabına karıştırılmıyacağından ihtiyat anbarlarında mevcut zehairin
esmanı işbu anbarların merbut bulunduğu idare heyetlerinin tanzim edeceği icmal-
lerde ayrıca birer kalem mevcut gösterilerek anbar kayıtlarınca aynen devroluna-
cak ve senei atiyede anbarlar talimatnamesi ahkamına tevfikan tecdit suretiyle
muhafaza edilecektir.
Madde 24 - Şubat nihayetinde kıtaat kilerlerinde mevcut erzakın esmanı keza-
lik kıtat ve idare kasalarında bittadat zuhur edecek nukudu mevcude için fusul
ve mevadına göre ayrı ayrı üç nüsha devir mazbataları tanzim olunarak bunlardan
birer nüshası mahallerinde hıfz ve ikişer nüshası fırkalar vasıtasiyle kolordu-
lar idarelerine gönderilecek ve kolordu idareleri işbu mazbataların birer nüsha-
sını alıkoyarak diğer nüshayı kolordu kasa ve anbarlarında bulunanları da ilave
suretiyle tanzim edecekleri umumi bir cedvel ile birlikte Harbiye Nezaretine ir-
sal eyliyeceklerdir.
Kıtaat işbu müdevver erzakı senei cedide martında "senei sabıkadan devrolu-
nan" kaydiyle kiler ve anbar defterlerine aynen irad kayıt ve alelusul sarfedi-
lerek esmanı kasa defterlerinde tasarrufat akçesinden fazla kalan mebaliğ ile
mikdarlarını ayrı ayrı tasrih ve kayıt suretiyle birleştirerek izahatı lazime-
siyle irad ve masraf kaydedecektir. Kolordu idareleri dahi müdevver işbu meba-
liği ilk tahsisat tevziatında o kıtanın tahsisatı cedidesinden mahsup eyliyecek-
tir.
Madde 25 - Kolordu idareleri kıtaattan vürut eden işbu devir mazbatalarını
tetkik ve hesap ederek Şubat nihayetinde tahakkuk edecek kaffei mevcudat ve
matlubatı bütçede muharrer fusul ve mevadına nazaran bilmuvazene bir kısım kı-
taatın fazla tahsisat ve mevcudile diğer kıtaların tahsisat noksanı veya düyunu
tesviye ve ikmal edilerek neticede umum kolordunun matlubu kalırsa tahsisat
açığı demek
olduğundan yirmi yedinci maddede maharrer tahsisatın sureti tevzii hakkındaki
izahat veçhile esbabı mucibe beyanile nihayet Martın on beşinci gününe kadar
tahsisatı munzama talep edecektir.
Muvazene neticesinde kolordunun mevcudu kaldığı tebeyyün ettiki taktirde
müddeti mezkure zarfında Harbiye Nezaretine bildirilecektir.
Madde 26 - Seneden seneye devreden erzak esmaniyle nukudu mevcude için
kolordu idareleri kıtaatınca hiçbir nam ve hesaba senedi mahsus yazılmıyacak-
tır.
Tahsisatın sureti tevzii hakkında izahat
Madde 27 - Bütçeler Dersaadetçe tanzim olunacağı cihetle muayyenatı akseriye
tahsisatının hesabına esas olmak üzere kolordularda bilumum idareler mıntaka-
ları dahilindeki mevakii her sene mayısın on beşinci gününden ertesi senesi
mayısının on beşinci gününe kadar olan kontrat fiatlarını cem ve tevhit edip bir
senelik fiatı vasatiyi mübeyyin musaddak defterlerini haziranın birinci günü
behemehal Harbiye Nezaretine göndermeğe mecburdur. Harbiye Nezareti bu suretle
vürut eden fiat defterleri üzerine umumi bütçesini tanzim ve tasdika iktiran et-
tirildikten sonra orduların tahsisatını icabı hale göre tevzi ve ita eder.
Madde 28 - Ordular ve bilumum idareler kendilerine verilen tahsisatı, mın-
tıkaları dahilindeki kıtaata tevzi eder ancak bazı mahallerde fiatın gali ve
bazı mahallerde dun bulunmasından dolayı verilen tahsisat fazla veya noksan zu-
hur edebileceğinden tahsisat hini tevzide her mevkiin fiatına, kadrosuna ve kuv-
vei mevcudesinin tezayüt veya tenakusuna göre hesap ve tevzi edilecektir.
Madde 29 - Kıtaatla bilmuhabere senesi zarfında en son icra olunacak tahsi-
sat tevziatında mukaddema verilen tahsisatın fazla veya noksanı olan kıtaata
hemen havale ita olunacak ve umumiyet itibariyle orduların ve idarelerin tahsi-
satı mürettebesi kifayet etmiyeceği bilmuvazene tebeyyün ettiği halde bilahare
beyhude muhaberatla vakit zayi edilmemek üzere derhal esbabı mucibe beyaniyle
Harbiye Nezaretine bilmuracaa tahsisatı munzama talep olunacaktır.
Madde 30 - Mevaddı sabıka dairesinde tahsisatın hüsnü tevzi ve idaresi
kolordular ve bilumum idarelerin cümlei vezaifinden bulunulduğundan hesapsız
tevziat icrasiyle tahsisatı muhavveleden bir kısmını bir mahalde yığarak senenin
hitamiyle kendi idaresi dahilindeki kıtaatın bazısında fazla ve bazısında noksan
tahsisat zuhura getirilmesinden ve bu suretle vuku bulacak muhaberatı zaideden
idare heyetleri mes`ul olup tahsisatı daima hakiki bir muvazene tahtında bulun-
durmağa mecburdurlar.
Tahsisatı askeriyeye reddolunacak mebaliğ hakkında
Madde 31 - Tahsisatı askeriyeden zaruriülvuku olan erzak ve eşya sarfiyatın-
da eşhas zimmetinde ve askeri fabrikalariyle müessesatında mahalli sarfı buluna-
mıyan ve hasbelicap elden çıkarılması lazım gelen mevaddı mütenevvia hasılası
ait olduğu sene hesabı kat`isinin tanzim ve takdimine kadar mer`i olmak üzere
tahsisatı askeriyeye iade ve istirdat kaydolunacaktır.
Madde 32 - Ait olduğu sene hesabı kat`isinin tanziminden sonra tahakkuk et-
miyen istirdat ne vakit tahakkuk ederse tahakkuk ettiği tarihte cari olan bütçe-
nin hasılatı müteferrikasına irat kaydolunur.
Yem faslı
Madde 33 - (Değişik: 12/5/1928- 1257/1 md.)
Beygir ve katırlara ita olunacak mevaddı gıdaiye miktarı berveçhiatıdır.
Çayır mevsiminde
Gemi ve tren ahırda beslenen-
Sureti umumi- derununda ve- lere verilecek
yede verilecek rilecek ağdiye ağdiye miktarı
ağdiye miktarı miktarı
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 (1)
K. K. K. G. K. K. K. Lt. K. K. G.
-----------------------------------------------------
Ağır top çekmeğe mah-
sus beygirler,ağır
katırlar. 7 5 3 30 3,5 5 1 30 4 50 35
Sahra toplarında dip
vazifesini gören ağır
beygir ve ağır katır-
lar. 6 4 3 25 3 4 1 20 3 45 30
Sahra toplarında şuyu-
gar ve çengel vazife-
sini gören ağır ve ha-
fif beygir ve katırlar-
la dağ toplarında dahi-
li namlu, ön kundak ta-
şıyan ağır ve hafif
beygir ve katırlar. 5,5 35 3 20 2,5 3,5 1 20 2,5 45 25
Top çekenlerden başka
hizmetlerde bulunan ağır
beygir ve ağır katırlar.5 3,5 3 20 2,5 3,5 1 20 2 45 25
Binek, saka,nakliye
koşum hafif beygirleri,
dağ topçusu ve makineli
tüfenk hafif beygir ve
hafif katırları
(Dağ topçusunda dahili
namlu ve ön kundak
taşıyanlardan
gayrisi) 4,5 3 2 15 2 3 0,5 15 1,5 40 20
Mekkare hafif beygir
ve katırları ile nak-
liye koşum hafif ka-
tırları 35 2 2 15 1,5 2 0,5 15 1 35 20
(Ek : 14/1/1938-3310/1 md.) Askeri hizmetlerde kullanılan köpeklerle bunla-
rın yetiştirilecek yavrularına aşağıda gösterilen tayinat gündelik olarak veri-
lir :
----------------------
(1) Tablodaki kolon üst yazıları teknik yetersizlik nedeniyle yazılamadığından
numaralandırılmış ve numara karşılıkları tablo altında gösterilmiştir.
AÇIKLAMA : 1. Yulaf veya arpa, 2.Kuru ot, 3.Saman, 4.Tuz, 5.Yulaf veya kırıl-
mış arpa, 6.Kuru ot, 7.Buğday kepeği, 8.Gemide su, 9.Yulaf veya
kırılmış arpa, 10.Taze çayır, 11.Tuz.
Gram
--------
350 Et
450 Ekmek
5 Tuz
10 Sabun (su ve yemek kablarının ve kendilerinin temizliği için)
600 Odun (icabında mübadele suretile verilecek gıdaların pişirilmesi için)
30 Gazyağı (icabında haşarat ve tufeylattan korunmaları için)
(Ek: 14/1/1938.3310/1 md.) Yukarıda gösterilen gıda istihkaklarının aynen
verilmesi kabil olmayan zaman ve yerlerde esas istihkakın tutarı dahilinde ola-
rak yiyebilecekleri gıda maddeleri ile mübadelesi ve mübadele şekilleri Milli
Müdafaa Vekaletince tesbit olunur.
(28/5/1927 - 1060/1 md. ile eklenen A ve B bendleri )
A) Serum istihsali için laboratuvarlar emrine tahsis edilen katanalara is-
tihkakı aslilerine ilaveten iki kilo arpa ve iki kilo ot ve yerli beygir ve es-
terlere ilaveten bir kilo arpa ve birbuçuk kilo ot verilir.
B) Muhabere hizmetinde bulundurulan gövercinlerle laboratuvarlar emrinde
tecrübeye tahsis olunan gövercin, tavşan, kobay, fare, hindi, tavuk gibi hayva-
nata zirdeki cetvel dahilinde yevmi tayınatı gıdaiye verilir.
Bu gıdaların sureti itasını ve hasbelicap mübadelesini bir talimatname ile
tesbite Müdafaai Milliye Vekaleti mezundur.
Ecnası
hayvanat
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19(1)
Gr.Gr.Gr.Gr.Gr.Gr.Gr.Gr.Gr.Gr. Gr. Gr. Gr. Gr. Gr. Gr. Gr. Gr. Gr.
--- -- -- -- -- -- -- -- -- --- --- --- --- --- --- --- --- --- ---
Gövercin 1 0,5 5 5 2 2 5 2,5 25 10 5 3,5 5
Tavşan
ve kobay 2 100 100 100 100 100 100 10
Fare
(çayır
mevsiminde
ilaveten
verilir) 100 30 10 2 10
Hindi 50 150
Tavuk 50 50
1.Tuz,2.Anason,3.Ekmek içi,4.Yeşil salata,5.Kenevir tohumu,6.Keten tohumu,
7.Pirinç,8.Mısır,9.Mercimek,10.Taze çayır,11.Süt,12.Darı,13.Lahna,14.Pancar,
15.Havuç,16.Buğday,17.Kepek,18.Ot,19.Arpa.
(31/5/1933-2247/5 md.ile eklenen A ve B bendleri):
A) Süvari Binicilik Mektebinde milletler arasındaki müsabakalara iştirak
etmek üzere talim edilen yarış hayvanlariyle zabitlerin yetişmelerine tahsis
edilen yetiştirme hayvanlarının yemleri şunlardır.
Yulaf (bulunmadığı takdirde ezilmiş arpa)
Kg.
Kuru ot Yataklık Tuz
Saman
Kg. Kg. Gr.
5 4 30
KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (EK-6)
--------------------
(1) Tablodaki kolon üst yazıları teknik yetersizlik nedeni ile yazılamadığından
numaralandırılmış ve numara karşılıkları tablo altında gösterilmiştir.
B) Dört kilo yataklık saman, fiyatını geçmemek üzere diğer yataklık
maddelerle mübadele edilir.
Madde 34 - Hazari yürüyüş esnasında (mesela manevrada) hayvanatın
muayyen olan yevmi istihkakından bir kilogram saman kat`olunup arpasına yarım
kilogram zam edilir ve bu zammiyat tasarrufattan mahsup edilir.
Madde 35 - Vakti harbte her hayvanın muayyen olan hazari yem istihkakı
mikdarına marüzikir tasarrufattan bir kilo ot ile bir kilo saman zam edilir.
Madde 36 - (Değişik: 31/5/1926 - 879/2 md.) Cins ve miktarları kanunun
otuz üç-otuz dört ve otuz beşinci maddeleri ile muayyen olan hayvan yemleri-
nin-yevmi istihkak bedellerini tecavüz etmemek ve kalori nazarı itibara alınmak
şartiyle-her mevkide bulunabilecek diğer yemlerle ledelicap mübadelesini ve
tarzı itasını talimatname ile tesbite Müdafai Milliye Vekili mezundur.
(Ek: 28/1/1942-4177/1 md.; Değişik: 4/7/1988 - KHK -336/1 md.;Aynen kabul
7/2/1990 - 3612/1 md.) Fevkalade hallerin devamı müddetince Maliye ve Gümrük
Bakanlığının olumlu görüşü alınmak kaydıyla Milli Savunma Bakanlığının istihkak
bedelini tecavüz edebilme yetkisi vardır. (1)
Madde 37 -(Değişik: 17/1/1948 - 5201/1 md.) Ordu malı kısraklardan doğan
taylara süt kesiminden sonra veya ordu hesabına yetiştirilmek üzere satın
alınan 6 ayını doldurmuş yerli ve yabancı taylarla yavru katırlara aşağıdaki
1 ve 2 sayılı cetvellerde yazılı yemler verilir.
Yabancı taylar vasfını,ağırlığını gösteren yerli taylar da yabancı taylar
gibi beslenir.
(1) SAYILI CETVEL
Yerli ırk hayvanların tayları ile yerli yavru katırlara
6-9 aylık 9-12 aylık 12-18 aylık 18-24 aylık
taylara taylara taylara taylara
Yem çeşitleri Kilo Gr. Kilo Gr. Kilo Gr. Kilo Gr.
------------------- ------ ---- ----- --- ------ ----- ------ -----
Yulaf 1 000 1 500 1 850 2 250
Bakla 350 400 400 200
Keten tohumu 150 200 250 200
Buğday kepeği 300 300 300 350
Kuru ot 1 000 1 500 2 000 2 500
Havuç 1 000 1 500 2 000 2 500
Tuz 10 10 15 15
Kalsiyum karbonat 15 15 15 15
-------------------
(1) 28/1/1942 tarih ve 4177 sayılı Kanunun 1 inci maddesi şu hükmü
getirmektedir:
"Bu kanun hükmü 20/12/1941 tarihinden bu kanunun neşri tarihine kadar
tahakkuk etmiş olan istihkak bedellerine de şamildir."
(2) SAYILI CETVEL
Yabancı ırk kadana taylar ile kadana yavru katırlara
6 - 9 aylık 9-12 aylık 12-18 aylık 18-24 aylık
taylara taylara taylara taylara
Yem çeşitleri Kilo Gr. Kilo Gr. Kilo Gr. Kilo Gr.
---------------- ----- --- ----- ---- ----- ---- ---- ---
Yulaf 1 700 2 000 2 500 3 000
Bakla 400 500 500 500
Keten tohumu 250 300 400 400
Buğday kepeği 350 400 400 400
Kuru ot 1 500 2 000 2 700 3 000
Havuç 2 000 3 000 3 000 4 000
Tuz 10 10 15 15
Kalsiyum karbonat 15 15 15 15
Havuç gibi gelişmeyi sağlayıcı, içinde vitaminleri bulunan köklerin bulunma-
dığı zamanda değiştirme yolu ile içinde aynı maddeler bulunan yemler ve kuru
otun bulunmadığı zamanlarda aynı kaloriyi tutmak şartiyle kuru yonca verilir.
Madde 38 - Hayvanatı bakariye ve ağnam ve deve ve merkeplere verilecek ağdi-
ye miktarı:
A) Manda ve öküzlere:
Arpa Ot
Kilo Kilo
------ --------
4 7 Vakti hazarda )
4,5 7,5 Çadır ve ahırda bulunanlara ) Vakti seferde, esnayi
5 8 Açıkta bulunanlara ) rahta ve manevrada
Arpa Ot
Kilo Kilo
------ ------
1 kırılmış 5 Gemide bulunanlara (25 litre su verilir)
1,5 kırılmış 5 Şimendüfer derununda bulunanlara
1 50 (Biçilmiş yeşil) çayır zamanında
Mübadelatı gıdaiye
Arpa bulunmadığı takdirde verilmesi lazım gelen hububat:
1. Yulaf (arpa miktarınca)
2. Mısır buğdayı (arpa miktarınca)
3. Çavdar (arpa miktarınca)
4.Buğday (2/3 nisbetinde)
Kuru ot ve keyah bulunmadığı takdirde:
Saman
Kilo
------
10 Vakti hazarda
11 Vakti seferde
Tuz miktarı:
Manda ve ökuzlere Yerli ineklere
Gram Gram
-------- --------
20 10 Koruda bulundukları zaman
30 15 Çayırda bulundukları zaman
30 15 Maraza ve zuafaya
B - (Değişik: 12/5/1928-1257/2 md.) Develere verilecek ağdiye miktarı:
Sureti umumiyede gemi ve tren derununda
verilecek ağdiye miktarı verilecek ağdiye miktarı
------------------------- ------------------------
1 2 3 4 5 6 7 8 (1)
K. K. K. Gr. K. K. K. L.
----- ----- ----- ------ ---- ----- ----- -----
Top çeken develer 5,5 2,5 4 30 2,75 2,5 4 35
Diğer hizmetlerde bulunan
develer 4,5 2,5 4 25 2,25 2,5 4 35
C) Koyunlara verilecek ağdiye mikdarı:
9 10 11
Gr. K. Gr.
----- ------ ------
500 1 1 Mevsimi sayfta { Çayıra sevki mümkün olmadığı ve
500 1 8 Mevsimi şitada } ot bulunmadığı zamanlarda aynı
miktarda kuru yonca ve saman veri-
lir.
1.Arpa unu,2.Kuru ot,3.Saman,4.Tuz,5.Arpa unu,6.Kuru ot,7.Saman,8.Gemide su,
9.Kırılmış ve ıslanmış arpa,10.Kuru kiyah,11.Tuz.
D -(Değişik : 12/5/1928-1257/3 md.) Eşeklere verilecek ağdiye miktarı:
Arpa Kuru ot Tuz
K. K. K.
-------- -------- ------
Eşeklere 2 2,5 10
Gemi ve trendeki eşeklere 1 kırılmış 3 10 litre gemide
arpa su
Çayır mevsiminde ahırda
beslenen eşeklere 0,5 " " 25 taze çayır otu 15 Gr.Tuz
(Ek: 28/5/1927-1060/2 md.) (A,D) fıkralarında muayyen olan istihkaka,serum
istihsali için labaratuvarlar emrine tahsis edilen öküzler için ilaveten bir ki-
lo arpa, üç kilo ot ve merkepler için bir kilo arpa, bir buçuk kilo ot verilir.
Madde 39 - Arpa yerine kepek verilmek icap ettiği takdirde her halde kı-
rılmış arpa ile karıştırılarak arpanın üçte biri nisbetinde verilecektir. Ah-
vali zaruriye ve istisnaiyede kepeğin yalnız olarak itası halinde azami olarak
iki kiloyu tecavüz etmiyecektir.
---------------------
(1) Tablodaki kolon üst yazıları teknik yetersizlik nedeni ile yazılamadığın-
dan, numaralandırılmış ve numara karşılıkları tablo altında gösterilmiştir.
(Ek:31/5/1926-879/3 md.) Bu halde beher hayvana yevmiye on gram tuz verilir.
Madde 40 - (Değişik: 12/5/1928-1257/4 md.) Ahvali zaruriye mevcut olmadığı
halde her sene umum hayvanata çayır verilir. Çayır müddeti iklime göre yirmi
günden bir aya kadar imtidat eder. Çayıra bağlanarak yeşil ot verildiği zaman
beher hayvana tahsis edilecek çayır mahallinin miktarı etibbayi baytariyenin ra-
poruna göre tahdit olunur. Bu halde arpa verilmez. Fakat (33) üncü madde ile
(38) inci maddenin (d) fıkrası mucibince ahırda çayırlandıkları zaman verilen
miktarda tuz verilir.(1)
Madde 41 - Kıtaatın saferberliği zamanında hayvanata çayır verilmez.
Madde 42 - İaşesi ashabına ait olan zabitanın binek hayvanatı mirı hayvanla-
riyle çayıra çıkarıldığı takdirde çayır pahasına mukabil yem bedeli kat`olunur.
Madde 43 - Hastalanan vaya sakatlanan veyahut baytar tarafından barapor
füruht olunmak üzere çürüğe çıkarılan hayvanata iyileşinceye veya füruhtlarına
kadar verilecek yem miktarları baytar tarafından tayin ve tahdit olunarak ita
olunur.
Madde 44 - Emrazı adiye ile malul olan hayvanatın torba fazlalarından is-
tifade edilir. Emrazı sariye ile malul olan hayvanatın torba fazlaları barapor
imha edilir.
Madde 45 - Hayvanatın torba fazlaları istihkaktan tenzil olunmaz.
Her gün hasıl olacak fazlalar yine ertesi günün istihkakına sarfolunur.
Şu suretle her ay nihayetinde işbu fazlaların miktarı bilhesap tahakkuk et-
tirilip ayrıca tutulacak defteri mahsusuna kaydedilir sene nihayetine kadar bu
suretle devren ve müteselsilen kayıt üzerine tahakkuk ve tebeyyün edecek torba
fazlaları senesi dahilinde harp veya manevra vuku bulduğu taktirde hayvana veri-
lecek fazla yem ve kıtaatça lüzum görülecek arpa, kırma ve elek makineleri ve
buna müteferri malzemenin tedarik ve mübayaasına karşılık tutulur.
Madde 46 - Vakti hazarda hayvanatın ecnas ve mevasime ve hayvanatın ifa ede-
cekleri fevkalade hidemata göre etibbayi baytariye istihkakın tezyidine lüzum
gösterdikleri zaman zammedilecek miktar, senesi zarfındaki tasarruf miktarını
tecavüz etmiyecektir.
Madde 47 - Fazla sarfiyat hangi günlerde hayvanata eklettirilmiş ise o günkü
tabelanın istihkak sütununa karıştırılmaksızın ayrıca tabelanın zahrında verilen
emrin tarih ve numarası ve emir veren kumandanın ismi tasrih ve kıta kumandanı
ve nöbetçi zabitanı tarafından da imza edilir.
Şehri tabela kaydının mülahazat hanesinde dahi buna mahsus bir sütun açıla-
rak tarih ve günleriyle alelmüfredat sarfiyat miktarı irae edilir.
Sene nihayetinde tahakkuk edecek torba fazlalarından harb ve manevra zaman-
larındaki fazla masrafları bedettenzil baki mikdarın fiatları mucibince bilhesap
esmanı hasılası hakkında tayinat faslının mevaddı mahsusası ahkamına tevfikan
muamele icra edilir.
-------------------------------
(1) 24/5/1928 tarih ve 1257 sayılı Kanunun 5 inci maddesi şu hükmü getirmektedir
"Mezkur kanundaki (kadana, ester, merkep) tabirleri yerine (ağır ve hafif
beygir,ağır ve hafif katır, eşek) tabirleri kabul edilmiştir. Çıplak olarak
sıkletleri (375) ve daha ziyade olan beygirlere (ağır beygir) ve daha az
olanlara (hafif beygir) ve çıplak sıkletleri (400) kilo ve daha ziyade
olanlara (hafif katır) denir.
*
1O8
Madde 48 - İdari askeriye nizamnamesinin işbu kanunname münderecatına muha-
lif olan mevadı ile hayvanatı bakariyenin iaşesine dair olan 21 Şubat 1328 ta-
rihli mevadı nizamiye ahkamı mefsuhtur.
Madde 49 - İşbu Kanunnamenin ahkamı tarihi neşrinden itibaren mer`i olacak-
tır.
Madde 50 - İşbu kanunnamenin icrasına Harbiye Nazırı memurdur.
0 yorum:
Yorum Gönder